Hoe om te gaan met ongemotiveerde medewerkers

Een niet gemotiveerde medewerker: iedere ondernemer heeft er wel eens mee te maken. Veel van de energie van ondernemers gaat zitten in een klein percentage van de medewerkers. Nee, het is niet realistisch om van uw personeel de drive te verwachten die u zelf wel soms vaak altijd hebt, maar in ruil voor een salaris mag u toch wel op een goede inzet rekenen. Hoe gaat u om met niet gemotiveerde medewerkers?

Vraag personeel van een gemiddeld bedrijf waarom ze niet gemotiveerd zijn voor het werk en de kans is groot kans dat ze verwijzen naar, daar is ie weer: een gebrek aan waardering. Niet gezien en erkend worden, leidt onherroepelijk tot een gebrek aan motivatie. Een andere oorzaak is het gebrek aan informatie en communicatie. Als personeelsleden niet weten waar ze aan toe zijn, waar het heen gaat met het bedrijf of als ze niet betrokken worden bij (belangrijke) beslissingen, daalt hun inzet. Zou dat niet zo moeten zijn? Dat klopt, maar het is nou eenmaal zo. So deal with it.

Het is trouwens een utopie om te denken dat iedereen zich wil ontwikkelen en ontplooien in het werk. Daar is op zichzelf niets mis mee. Zolang maar duidelijk blijft dat ondernemers en personeel een zakelijke deal hebben. Dat schept voor beide kanten verplichtingen. Een ondernemer moet zijn personeel daarop aanspreken. Motiveren is communiceren.

Acht adviezen om te dealen met ongemotiveerd personeel:

• Wees duidelijk over uw verwachtingen
  Wat verwacht u van uw personeel? Leg het vast. Doet u dat niet, dan voedt dat de onzekerheid. En onzekerheid vertaalt zich naar gebrek aan motivatie. Formuleer kwantitatieve én kwalitatieve doelstellingen. Hoewel de eerste makkelijker zijn te formuleren, is het slim ook duidelijk te maken wat u verstaat onder bedrijfswaarden als ‘servicegericht’ of ‘collegiaal’. Hoe duidelijker u bent over uw verwachtingen, hoe minder ruis er ontstaat. Houd functioneringsgesprekken. Daar zitten uw medewerkers niet op te wachten, zegt u? Of heeft u er geen zin in geen tijd voor?

• Bied inzicht in de bedrijfsvoering
  Ondernemers zijn soms wat terughoudend om openheid te geven over de financiële bedrijfsvoering. Toch is het dé manier om te verklaren waarom u doet wat u doet. Door inzichten te delen, maakt u medewerkers medeverantwoordelijk voor het resultaat. Hoe gezond is uw bedrijf? Wat is de verhouding tussen inkomsten en uitgaven? Wat kost het als een medewerker zich ziek meldt? Wat zijn de gevolgen voor het bedrijf als een order niet op tijd klaar is? Geef openheid van zaken en laat zien hoe uw personeel kan meewerken aan een goed bedrijfsresultaat.

• Creëer een gezamenlijke bedrijfscultuur
  Hoe gaan we om met elkaar en met onze klanten? U kunt omgangsvormen niet dwingend opleggen. Bespreek daarom samen met uw personeel hoe u met elkaar wilt samenwerken en welke waarden daarin belangrijk zijn. Als u gezamenlijk en in goed overleg spelregels opstelt, is de kans groot dat er een cultuur ontstaat waarin medewerkers elkaar aanspreken op goed of afwijkend gedrag. Geef de verantwoordelijkheid hiervoor terug aan de medewerkers. Coach!

• Geef zelf het goede voorbeeld
  Als ondernemer hebt u een voorbeeldfunctie. Verwacht u van uw personeel dat er wordt overgewerkt om een order af te maken? Steek dan zelf ook de handen uit de mouwen. En toon begrip als iemand vanwege een privé-verplichting een andere keer wat later binnenkomt. Vindt u onderling respect belangrijk? Roddel dan zelf ook niet over klanten. Denkt u dat u iemand kunt corrigeren op te laat komen als u dat zelf ook regelmatig soms doet? Dat wordt best moeilijk.

 Als u het respect wilt van de aanwezigen, praat dan respectvol over de afwezigen.

• Ga tijdig het gesprek aan (of laat dat doen)
  Bespeurt u signalen die duiden op gebrek aan motivatie, wacht dan niet op het jaarlijkse functionerings- of beoordelingsgesprek maar ga tijdig het gesprek aan. Benoem concreet wat u signaleert. Verschuil u niet alleen achter rationele argumenten maar laat ook uw gevoel spreken. En als dat niet lukt, schakel dan een professionele buitenstaander in. Dat doet wonderen helpt altijd vaak.

• Achterhaal de oorzaak
  Loopt een personeelslid er de kantjes vanaf? Onderzoek de oorzaak. We zijn snel geneigd om motivatieproblemen te duiden als ‘niet willen’. Niet zelden hebben ze te maken ‘niet weten’ of ‘niet kunnen’. Of wat dacht u van faalangst. Pas als u de oorzaak kent, kunt u adequaat reageren. Onwil pakt u hard aan met sancties. Maar is er sprake van onkunde, onwetendheid of angst, zoek dan samen met de medewerker naar oplossingen. Wij kunnen hierin helpen, als u dat wilt.

• Neem afscheid als het moet
  Komt u ondanks uw inspanningen niet op een lijn met een medewerker? Neem dan afscheid. Zie de (financiële) consequenties onder ogen en neem een besluit. Blijft u maar doormodderen, dan is het risico aanwezig dat de betreffende medewerker anderen meesleept in zijn of haar negativiteit. Dat is uiteindelijk veel desastreuzer.

Realiseer u dat de tijd die u besteedt aan medewerkers die problemen geven, ten koste gaat van collega’s die wel naar behoren presteren. (Denk maar aan de metafoor van de rotte appel in een schaal met gezonde appeltjes). Die laatste groep is altijd nog het grootst. Heb oog voor de groep die het goed doet. Laat van u horen als u tevreden bent. Waardeer inzet van medewerkers en spreek dat uit. U denkt dat u dat al voldoende doet? Natuurlijk doet u dat niet.